گیپور در برابر دانتل - نبرد زیبایی و ظرافت در دنیای پارچه!

دانتل و گیپور، با وجود شباهت‌ های ظاهریشان، دنیایی از تفاوت در ساختار، بافت، ریشه های تاریخی و حتی نحوه نگهداری و دوخت دارند. آیا می دانستید یکی از آن‌ ها به خاطر نبود زمینه توری، جلوه‌ ای متفاوت و قیمتی بالاتر دارد؟ یا اینکه دیگری به دلیل بافت خاص، برای لباس‌های رمانتیک مناسب‌تر است؟ و مهم‌تر از همه، چطور در نگاه اول، دانتل را از گیپور تشخیص دهید و بهترین انتخاب را برای لباس رویایی خود داشته باشید؟ در ادامه این مقاله، پرده از رازهای این دو پارچه فریبنده برمی‌داریم و به شما کمک می‌کنیم تا با هوشمندی کامل، پارچه بهتری را انتخاب کنید.

گیپور: صلابت و شکوه برجسته

گیپور نوعی توری است که مشخصه اصلی آن، نبود زمینه توری یا شبکه‌ای است. طرح‌ها و نقش‌های برجسته آن – که معمولاً شامل گل‌ها، برگ‌ها یا طرح‌های هندسی می‌شوند – توسط نخ‌های ضخیم‌تر یا پُل‌های کوچکی به نام "برید" (bride) مستقیماً به یکدیگر متصل می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود طرح‌ها کاملاً مجزا، سه‌بعدی و با ایستایی بالا به نظر برسند.

·        ساختار و بافت: گیپور بافت قوی، برجسته و کمی سنگین دارد. نبود زمینه توری باعث می‌شود طرح‌ها به صورت کاملاً مجزا و برجسته دیده شوند و حس solidity و استحکام بیشتری را منتقل کنند. این پارچه فضای خالی بیشتری نسبت به دانتل دارد.

·        مواد اولیه: این پارچه اغلب با الیاف ابریشم و پنبه تهیه می‌شود، هرچند ممکن است ترکیبی از الیاف مصنوعی نیز در آن به کار رود. تعداد کمی از گیپورها به دلیل طرح خاص (مانند پولک‌دوزی) دست‌دوز هستند که ارزش و قیمت بالایی دارند.

·        انواع گیپور: گیپور مجلسی، گیپور کشی، گیپور نگین‌دار، گیپور توری، گیپور آستردار و گیپور ساتن از انواع رایج گیپور هستند که در رنگ‌های متنوعی عرضه می‌شوند.

·        کاربرد: به دلیل صلابت و برجستگی‌اش، گیپور گزینه‌ای ایده‌آل برای دوخت لباس‌های مجلسی باشکوه، بالاتنه‌ی لباس عروس (جایی که نیاز به فرم و ساختار وجود دارد)، مانتوهای خاص و تزئینات لباس است. از آنجا که کاملاً بدن‌نما است، برای دوخت لباس نیاز به آسترکشی دارد.

·        ویژگی‌ها: گیپور ظاهری پوشیده و رسمی دارد و به دلیل ضخامت بالاتر، نیاز به آسترکشی کامل دارد. این پارچه "خنک نگهدارنده بدن" و "بادوام" است. قابلیت اپلیکه‌شدن نیز از دیگر مزایای آن محسوب می‌شود. طرح‌های گیپور معمولاً درهم‌پیچیده هستند.

مناسب برای مبتدیان: برای افرادی که به تازگی آموزش خیاطی را آغاز کرده‌اند، گیپور با الیاف مصنوعی گزینه‌ی بهتری است؛ زیرا طرح‌های آن برجستگی کمتری دارند و "خوش‌دوخت‌تر" هستند.

دانتل: لطافت و رویای در هم تنیده

واژه دانتل در اصل کلمه‌ای ترکی به معنای عام "توری" است. اما در کاربرد رایج و تخصصی‌تر، به نوعی توری اشاره دارد که دارای یک زمینه شبکه‌ای یا توری بسیار ظریف (مانند تور یا مِش) است. طرح‌ها و نقوش (اغلب ظریف و گل‌دار) روی این زمینه توری کار شده‌اند و بخشی از یک کل یکپارچه به نظر می‌رسند.

·        ساختار و بافت: دانتل لطیف، سبک‌بال و رؤیایی است. بافتی نرم و انعطاف‌پذیر دارد و به دلیل زمینه توری‌اش، ریزش بسیار زیبایی دارد؛ یعنی به نرمی روی تن می‌نشیند و حرکت می‌کند. برجستگی طرح‌ها در دانتل کمتر از گیپور است. ۹۰ درصد زمینه دانتل از تور تشکیل شده است.

·        مواد اولیه: دانتل از نخ‌های کتانی یا ابریشم بافته می‌شود. اغلب دانتل‌ها با نخ پنبه تولید می‌شوند، هرچند کتان، ابریشم، طلا یا نقره نیز در بافت آن به کار می‌رود. فیبر الیاف مصنوعی نیز در برخی انواع آن دیده می‌شود. دانتل اصل از تارهای ابریشم روی زمینه توری بافته می‌شود.

·        انواع: دانتل در سه نوع برجسته، کار شده (تزئین شده با ملیله، سنگ، مروارید، خامه‌دوزی و...) و کار نشده به فروش می‌رسد. پرفروش‌ترین انواع آن شامل مدل‌های سنگ‌دوزی، ملیله‌دوزی و خامه‌دوزی هستند.

·        انواع رایج دانتل: دانتل دو رنگ ترکیبی، گل برجسته کار شده، تور پولکی، قیطان‌دوزی شده، طرح گل رز و گل پنج‌پر، طرح ارگانزا نیم‌پر، تور دانتل کشی، خامه‌دوزی شده، و طرح بابونه.

دانتل تور کشی: برای پیراهن‌های بلند و کوتاه، بالاتنه، آستین و خرج‌کار مانتو به کار می‌رود.

·        دانتل طرح‌دار: چروک نمی‌شود و برای لباس‌های مجلسی، لباس کودکان، لباس‌های راحتی و انواع لباس خواب استفاده می‌شود.

·        کاربرد: این ظرافت و نرمی، دانتل را به انتخابی بی‌نظیر برای دوخت لباس‌های عروس رمانتیک و اثیری، لباس نامزدی، لباس‌های مجلسی رسمی، آستین‌ها و رویه‌های ظریف، شال‌ها و خرج‌کارهایی تبدیل کرده که نیازمند لطافت و انعطاف هستند.

·        ویژگی‌ها: دانتل دوام بالایی دارد و به دلیل بافت طرح‌های شیک و متنوع، بسیار کاربردی است. طراحی آن اغلب بدن‌نما است و استایلی زنانه و زیبا ایجاد می‌کند. تنوع رنگ و طرح بالایی دارد و برای تمامی سنین مناسب است. دانتل‌های ظریف‌تر ممکن است به صورت دستی نیز تولید شوند که قیمت بالاتر و زیبایی بیشتری دارند.پ

·        واردات: دانتل مرغوب از کشورهایی مانند ترکیه، فرانسه و دبی وارد ایران می‌شود. دانتل‌های چینی کیفیت پایین‌تری دارند و ممکن است پس از مدتی کدر و بدرنگ شوند.

تفاوت دانتل و گیپور: سفری به دنیای ظرافت و شکوه پارچه‌های توری

در دنیای پر زرق و برق پارچه‌ها، دانتل و گیپور دو نام آشنا هستند که با شنیدنشان، تصاویر زیبایی از لباس‌های مجلسی، عروسی و تزئینات فاخر در ذهن نقش می‌بندد. این دو پارچه، گرچه هر دو از خانواده "توری" هستند و در نگاه اول شبیه به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های ظریفی در ساختار، بافت، تاریخچه و کاربرد دارند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. در ادامه به بررسی دقیق این تفاوت‌ها می‌پردازیم.

گیپور: صلابت و شکوه برجسته

گیپور نوعی توری است که مشخصه اصلی آن، نبود زمینه توری یا شبکه‌ای است. طرح‌ها و نقش‌های برجسته آن – که معمولاً شامل گل‌ها، برگ‌ها یا طرح‌های هندسی می‌شوند – توسط نخ‌های ضخیم‌تر یا پُل‌های کوچکی به نام "برید" (bride) مستقیماً به یکدیگر متصل می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود طرح‌ها کاملاً مجزا، سه‌بعدی و با ایستایی بالا به نظر برسند.

·        ساختار و بافت: گیپور بافت قوی، برجسته و کمی سنگین دارد. نبود زمینه توری باعث می‌شود طرح‌ها به صورت کاملاً مجزا و برجسته دیده شوند و حس solidity و استحکام بیشتری را منتقل کنند. این پارچه فضای خالی بیشتری نسبت به دانتل دارد.

·        مواد اولیه: این پارچه اغلب با الیاف ابریشم و پنبه تهیه می‌شود، هرچند ممکن است ترکیبی از الیاف مصنوعی نیز در آن به کار رود. تعداد کمی از گیپورها به دلیل طرح خاص (مانند پولک‌دوزی) دست‌دوز هستند که ارزش و قیمت بالایی دارند.

·        انواع گیپور: گیپور مجلسی، گیپور کشی، گیپور نگین‌دار، گیپور توری، گیپور آستردار و گیپور ساتن از انواع رایج گیپور هستند که در رنگ‌های متنوعی عرضه می‌شوند.

·        کاربرد: به دلیل صلابت و برجستگی‌اش، گیپور گزینه‌ای ایده‌آل برای دوخت لباس‌های مجلسی باشکوه، بالاتنه‌ی لباس عروس (جایی که نیاز به فرم و ساختار وجود دارد)، مانتوهای خاص و تزئینات لباس است. از آنجا که کاملاً بدن‌نما است، برای دوخت لباس نیاز به آسترکشی دارد.

·        ویژگی‌ ها: گیپور ظاهری پوشیده و رسمی دارد و به دلیل ضخامت بالاتر، نیاز به آسترکشی کامل دارد. این پارچه "خنک نگهدارنده بدن" و "بادوام" است. قابلیت اپلیکه‌شدن نیز از دیگر مزایای آن محسوب می‌شود. طرح‌های گیپور معمولاً درهم‌پیچیده هستند.

مناسب برای مبتدیان: برای افرادی که به تازگی آموزش خیاطی را آغاز کرده‌اند، گیپور با الیاف مصنوعی گزینه‌ی بهتری است؛ زیرا طرح‌های آن برجستگی کمتری دارند و "خوش‌دوخت‌تر" هستند.

دانتل: لطافت و رویای در هم تنیده

واژه دانتل در اصل کلمه‌ای ترکی به معنای عام "توری" است. اما در کاربرد رایج و تخصصی‌تر، به نوعی توری اشاره دارد که دارای یک زمینه شبکه ‌ای یا توری بسیار ظریف (مانند تور یا مِش) است. طرح‌ها و نقوش (اغلب ظریف و گل‌دار) روی این زمینه توری کار شده‌اند و بخشی از یک کل یکپارچه به نظر می‌رسند.

·        ساختار و بافت: دانتل لطیف، سبک‌بال و رؤیایی است. بافتی نرم و انعطاف‌پذیر دارد و به دلیل زمینه توری‌اش، ریزش بسیار زیبایی دارد؛ یعنی به نرمی روی تن می‌نشیند و حرکت می‌کند. برجستگی طرح‌ها در دانتل کمتر از گیپور است. ۹۰ درصد زمینه دانتل از تور تشکیل شده است.

·        مواد اولیه: دانتل از نخ‌های کتانی یا ابریشم بافته می‌شود. اغلب دانتل‌ها با نخ پنبه تولید می‌شوند، هرچند کتان، ابریشم، طلا یا نقره نیز در بافت آن به کار می‌رود. فیبر الیاف مصنوعی نیز در برخی انواع آن دیده می‌شود. دانتل اصل از تارهای ابریشم روی زمینه توری بافته می‌شود.

·        انواع: دانتل در سه نوع برجسته، کار شده (تزئین شده با ملیله، سنگ، مروارید، خامه‌دوزی و...) و کار نشده به فروش می‌رسد. پرفروش‌ترین انواع آن شامل مدل‌های سنگ‌دوزی، ملیله‌دوزی و خامه‌دوزی هستند.

·        انواع رایج دانتل: دانتل دو رنگ ترکیبی، گل برجسته کار شده، تور پولکی، قیطان‌دوزی شده، طرح گل رز و گل پنج‌پر، طرح ارگانزا نیم‌پر، تور دانتل کشی، خامه‌دوزی شده، و طرح بابونه.

دانتل تور کشی: برای پیراهن‌های بلند و کوتاه، بالاتنه، آستین و خرج‌کار مانتو به کار می‌رود.

دانتل طرح ‌دار: چروک نمی‌شود و برای لباس‌های مجلسی، لباس کودکان، لباس‌های راحتی و انواع لباس خواب استفاده می‌شود.

·        کاربرد: این ظرافت و نرمی، دانتل را به انتخابی بی‌نظیر برای دوخت لباس‌های عروس رمانتیک و اثیری، لباس نامزدی، لباس‌های مجلسی رسمی، آستین‌ها و رویه‌های ظریف، شال‌ها و خرج‌کارهایی تبدیل کرده که نیازمند لطافت و انعطاف هستند.

·        ویژگی‌ها: دانتل دوام بالایی دارد و به دلیل بافت طرح‌های شیک و متنوع، بسیار کاربردی است. طراحی آن اغلب بدن‌نما است و استایلی زنانه و زیبا ایجاد می‌کند. تنوع رنگ و طرح بالایی دارد و برای تمامی سنین مناسب است. دانتل‌های ظریف‌تر ممکن است به صورت دستی نیز تولید شوند که قیمت بالاتر و زیبایی بیشتری دارند.

·        واردات: دانتل مرغوب از کشورهایی مانند ترکیه، فرانسه و دبی وارد ایران می‌شود. دانتل‌های چینی کیفیت پایین‌تری دارند و ممکن است پس از مدتی کدر و بدرنگ شوند.

گاه‌شمار رویدادهای مهم در تاریخچه توری (دانتل) و گیپور

برای درک تاریخچه این دو پارچه زیبا، باید به تاریخچه کلی "توری‌دوزیLacemaking نگاه کنیم، چرا که هر دو گیپور و دانتل زیرمجموعه‌ای از این هنر کهن هستند:

·        اواخر قرن ۱۵ / اوایل قرن ۱۶ میلادی: ریشه‌های توری‌دوزی در اروپا شکل می‌گیرد. ونیز (ایتالیا) به عنوان مرکز توری سوزنی و فلاندر (بلژیک و شمال فرانسه امروزی) به عنوان مرکز توری بوبین برجسته می‌شوند.

·        قرن ۱۶ میلادی: توری‌دوزی در میان اشراف و خانواده‌های سلطنتی محبوبیت پیدا می‌کند و به نمادی از ثروت تبدیل می‌شود. در ونیز، طرح‌های پیچیده‌تر و توری‌های بدون زمینه (پایه‌های اولیه گیپور مدرن) توسعه می‌یابند.

·        قرن ۱۷ میلادی (عصر طلایی توری): اوج محبوبیت توری است. یقه‌ها، سرآستین‌ها و تزئینات لباس مردان و زنان با توری‌های گران‌قیمت آراسته می‌شوند. فرانسه برای رقابت با واردات، کارگاه‌های سلطنتی توری‌بافی را تأسیس می‌کند. توری بوبین در شهر شانتیلی فرانسه (معروف به دانتل مشکی) متحول می‌شود.

·        قرن ۱۸ میلادی: توری همچنان جزء جدایی‌ناپذیر مد باقی می‌ماند، هرچند کمی ظریف‌تر. محبوبیت توری‌های ظریفی مانند شانتیلی و آلنسون (با زمینه شبکه‌ای) افزایش می‌یابد.

·        اواخر قرن ۱۸ (انقلاب فرانسه): صنعت توری لوکس با سرنگونی اشرافیت و کاهش شدید تقاضا، ضربه سختی می‌خورد.

·        قرن ۱۹ میلادی: انقلاب صنعتی و اختراع ماشین‌های توری‌بافی (مانند ماشین Leavers در حدود ۱۸۱۳) تولید توری را متحول و آن را ارزان‌تر و قابل دسترس‌تر برای طبقه متوسط می‌کند. همزمان، گیپور مدرن (با موتیف‌های برجسته و بدون زمینه توری) بسیار محبوب می‌شود و اغلب با ماشین یا روش "توری شیمیایی" تولید می‌گردد.

·        قرن ۲۰ و ۲۱ میلادی: دانتل و گیپور همچنان حضور خود را در مد حفظ کرده‌اند. گیپور برای لباس‌های رسمی و عروس، و دانتل‌های ظریف (مانند شانتیلی) برای لباس زیر، لباس خواب، تزئینات لباس عروس و خرج‌کارهای لطیف کاربرد فراوان دارند.

جمع‌ بندی

انتخاب بین دانتل و گیپور به سلیقه شخصی، نوع لباس و حسی که می‌خواهید منتقل کنید، بستگی دارد. گیپور با صلابت و شکوه برجسته‌اش، برای لباس‌هایی که نیاز به فرم و جلوه‌ای باشکوه دارند، مناسب است. در مقابل، دانتل با لطافت و ریزش زیبایش، انتخابی ایده‌آل برای لباس‌های رمانتیک و اثیری است. هر دو پارچه با مراقبت صحیح، می‌توانند زیبایی و دوام خود را برای سال‌ها حفظ کنند.

اگر به دنیای خیاطی و پارچه‌شناسی علاقه دارید، یادگیری تفاوت‌ها و کاربردهای این پارچه‌های زیبا می‌تواند به شما در خلق آثاری بی‌نظیر کمک کند. چه نوع پارچه‌ی توری را بیشتر می‌پسندید و چرا؟